Meşihat Dini Soruların Cevap Kapısı
Her ibadetin yerine getirebilmesinin şartları vardır. Nasıl ki namaz kılmak için birtakım şartlara ihtiyaç varsa aynı şekilde şeriat, nezrin oluşabilmesi için birtakım şartlar koymuştur. Bu şartlar oluşursa kişi adağını adamış olacaktır. Fakat biri olmayacak olsa nezir gerçekleşmeyecektir.
- Adak meşru olmalı: Sözgelimi kadın “Hayız (âdet) günlerimde oruç tutmak bana vacip olsun.” diyecek olsa nezir geçerli olmayacaktır. Çünkü şeriat hayız günlerinde oruç tutmayı yasaklamıştır.
- Adanan şey asıl itibarıyla günah olmamalı: Sözgelimi kişi “Şu işim olursa falancayı dövmek veya öldürmek adağım olsun.” diyecek olsa adak gerçekleşmeyecektir. Nitekim Efendimiz (sallallahu aleyhi vesellem) “Allah’ın yasakladığı şeylerde adak geçerli olmaz” buyurmuştur.
- Adanan şeyin maksut bir ibadet olması: Bir ibadetin şartı veya tamamlayıcısı olmaması gerekir. Mesela abdest almayı adayan kimsenin adağı geçerli olmayacaktır. Çünkü abdest namaz ibadetinin şartıdır.
- Adanan şey mal ise o malın kişinin mülkünde olması: Sözgelimi “Şu işim olursa Ahmed’in şu koyununu kesmek bana vacip olsun.” dese adak geçerli olmayacaktır. Çünkü Efendimiz (sallallahu aleyhi vesellem) “Kişi malik olmadığı şeyi nezredemez” buyurmuştur.
- Adanan şey, ileride kişinin üzerine farz veya vacip kılınan şeylerden olmaması: Misal olarak kişi, “Şu işim olursa yarın ki sabah namazını kılmak adağım olsun” diyecek olsa nezir gerçekleşmeyecektir. Çünkü o namaz kendisi üzerine Allah tarafından farz kılınmıştır. Adamak ile bir daha vacip olmayacaktır.
- Adanan şey asıl itibarıyla imkansız olmamalı: Yine kişi, “Şu işim olursa geçen hafta oruç tutmak üzerime vacip olsun.” diyecek olsa nezir geçerli olmayacaktır.[1]
[1] Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslam İlmihali, Yasin Yay, s.412; Kâsânî, Bedâius-Sanâi, V/85-90.
