Bu yazıda İslam dininde saç boyatmanın hükmü, saç boyamanın abdeste ve gusle mâni olup olmayacağı konuları işlenecektir. Aynı şekilde Efendimizin (sallallahu aleyhi ve sellem) saç boyatmak ile alakalı beyanlarına yer verilecektir.
Saç Boyatmak Caiz Midir?
Dinimiz İslam, kadın olsun erkek olsun herkese temiz ve düzenli olmayı emretmiş, bakımlı olmayı ve insanları nefret ettirecek görüntü ve davranışlardan uzak durmayı öğütlemiştir. Nitekim Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bir hadis-i şerifinde şöyle buyurmuştur:
“Allah her türlü noksanlıktan, kusurdan münezzehtir; davranışlarında, sözlerinde nezih olan kullarını sever; temizdir, temiz kullarını sever.”[1]
Dinimizce saç boyamak da bu bağlamda değerlendirilmiştir. Nitekim Mekke’nin Fethi günü Hazreti Ebu Bekir’in babası Ebu Kuhafe, Efendimize (sallallahu aleyhi ve sellem) getirildiğinde, onun saç ve sakalını bembeyaz bir halde görünce Efendimiz şöyle buyurmuştur:
“Bunları boyamak suretiyle değiştirin fakat siyaha boyamayın!”[2]
Bu ve bunun gibi birçok hadis-i şerif delil alınarak, erkek veya kadın herkesin, siyah veya siyah gibi koyu renkler dışında herhangi bir renge saç ve sakallarını boyaması caiz görülmüştür. [3] Çünkü saç ve sakalı siyaha boyamak, yaşlı kimseyi genç göstereceğinden insanın fıtratında bir değişiklik yapılması bağlamında değerlendirildiğinden caiz değildir.
Saç Boyamak Abdeste ve Gusle Mâni Olur Mu?
Bu mesele bizatihi saçın boyanması ile alakalı değil, bilakis boyarken kullanılan madde ile alakalıdır. Nitekim Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) zamanında, boya için kına ve zâferan gibi maddelerin kullanıldığı rivayet edilmiştir. Bu maddelerde ise abdest veya gusle mâni olacak herhangi bir unsur bulunmamaktadır.
Öyleyse boya için kullanılacak maddenin, deride, altına suyun geçmesini engelleyecek bir tabaka oluşturmaması gerekir. Şayet boya yapılıp saçlar yıkandıktan sonra jöle gibi deride bir tabaka kalmıyor, sadece saçtaki renk kalıyorsa bunda abdest veya gusle mâni olacak bir şey yoktur.
Burada dikkat edilmesi gereken diğer bir husus ise kullanılan boyanın tıpkı abdest ve gusülde olduğu gibi İslam’ın yasaklamış olduğu bir madde barındırmamasıdır.
Netice
Bütün bu zikrettiklerimize göre saç ve sakal boyamak şu dört şart bulunduğu takdirde caizdir:
1. Siyah olmayacak.
2. Abdest veya gusle mâni, tabaka şeklinde (jöle gibi) olmayacak.
3. Boyanın içinde necis (dinen pis sayılan) bir madde bulunmayacak.
4. Kullanılan boya sağlığa zararlı olmayacak.
[1] Tirmizi, (2799).
[2] Müslim, (2102).
[3] el-Mevsûatü’l-Fıkhiyye, Kuveyt, II/280-281.