Cemaatle Namaz Nasıl Kılınır?

Cemaatle namaz kılınırken cemaatin her biri imamın arkasında safa durur ve niyet eder. – İmamın önünde saf tutulmaz. Nitekim bir kimse imamın önünde durduğu halde o imama uyması geçerli değildir.- Kılacak olduğu namaz hangi vaktin ise onu kastederek: “Niyet ettim öğlen namazının farzını kılmaya, uydum hazır olan imama” şeklinde niyet eder. Sonra imam ellerini kaldırır, aşikâre “Allahu Ekber” diyerek namaza başlar. Ona uyanlar da ellerini kaldırarak gizlice “Allahu Ekber” deyip imamla namaz kılmaya başlarlar.

Cemaatle namaz kılanların hepsi “Sübhaneke”yi okur, sonra cemaat susar. İmam gizlice “Eûzü Besmele” okur. Sonra kıraate başlayarak namazı kıldırır. Şöyle ki; imam sabah, akşam, yatsı namazlarının ilk ikişer rekâtlarında ve vitir namazının her üç rekâtında Fatiha suresi ile buna ilave edeceği ayetleri aşikâre olarak, cemaatin duyacağı bir şekilde okur. Bütün tekbirleri, tesmi’leri (semiallahu limen hamideh) ve selamları aşikâre yapar.

Akşam namazının üçüncü, yatsı namazının üçüncü ve dördüncü, öğle ve ikindi namazının bütün rekâtlarında kıraati gizli; tekbirleri, tesmi’leri ve selamları aşikâre yapar. İmam aşikâre okuduğu Fatiha’nın sonunda gizlice “Âmin” diyeceği gibi, cemaat da gizlice yine “Âmin” der.  İmam sabah namazının ilk rekâtında okuyacağı ayetleri, ikinci rekâtta okuyacağı ayetlerden iki kat fazla yapmalıdır. Bu hem bir sünnettir hem de cemaatin birinci rekâta yetişmesine bir sebeptir. İmama uyanlar tekbirleri gizlice alırlar. İmam rükûdan kalkarken aşikâre olarak “Semiallahu limen hamideh” ve gizlice “Rabbena ve lekelhamd” deyince, cemaat da gizlice yalnız: “Allahümme Rabbena ve lekelhamd” yahut sadece “Rabbena lekelhamd” der. Sonra rükûda imamla beraber gizlice üç kere “Sübhane Rabbiye’l-Azim” ve secdede üç kere “Sübhane Rabbiye’l-alâ” derler. İmam ile cemaat birinci oturuşlarda Tahiyyatı, ikinci oturuşlarda ise; Tahiyyatı, salavatları ve Rabbena âtinâ’yı gizlice okurlar. İmam önce sağ tarafa, sonra sol tarafa aşikâre olarak selam verince, cemaat da ona uyarak birlikte gizlice selam verir.[1]

[1] Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslam İlmihali, Yasin Yayınevi, s.112; Şürünbülali, Merak-l Ferah fi şerhi Nuri-l İzah, s.107-110.