Kurban kesecek kimsede aranan şartlar nelerdir?

Umumî olarak hayvan boğazlama ve hususî olarak da kurban kesme işini yapacak kimselerde aranan bazı şartlar vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

1. Müslüman olmak. Erkek ve kadın Müslümanların kestikleri yenilir. Akıllarının noksan olması kurban kesmelerini engellemez.[1] Dolayısıyla Mecusîlik (Ateşe tapıcılık), Ateizm, Deizm, putçuluk, aya ve güneşe tapıcılık gibi inançlara sahip kimselerin kestiklerinin yenilmesi haramdır.[2] İslam dininden dönen mürtedin de kestiği haram olur. Bunların dinde tabilerinin (çocuklarının) kestiği de haramdır. Bunların avladıkları hayvanlarda haramdır. Erkek olsun kadın olsun hüküm bu şekildedir.[3]
2. Dilsiz ve sünnetsiz kimselerin kestikleri helal olmakla birlikte mekruhtur.[4]
3. Sarhoş, hayız ve cünübün kestiği de helaldir.[5]
4. Hristiyan ve Yahudilerin kestikleri keserken Allah’ın adını zikretmeleri şartıyla helaldir. Bunların çocukları da böyledir.
5. Kurban kesecek kimsenin Allah’ın ismini zikretmesi ile kurbanın helal olacağını bilmesi durumunda deli olması zarar vermez. Ancak Allah’ın ismini zikretmesi durumunda helal olacağını bilmeyecek kadar deli ise kestiği helal olmaz. Bu şart herkes için geçerlidir.[6]
6. Abraş[7] hastasının kestiği caizdir ancak başkasının kesmesi evladır.[8]
7. Namaz kılmayan kimsenin kestiği haram olmaz ancak namazın farz olduğunu inkâr ederek, namazı hafife alarak kılmayan kimsenin kestiği haram olur. Bunu ayırt etmek mümkün olmayacağı için özellikle kurban kesimini tanıdığımız, dini bütün insanlara yaptırmamız lazımdır.
8. İnsan kılığına girmiş cinin kestiğinden yenilmez. Efendimiz s.a.v. bunu nehy etmiştir. Ancak cin bir insanın içine girse, o insan bir hayvanı kesse bu helal olur.[9]
9. Ehl-i Sünnet dışı fırkaların kestiği şayet itikatlarındaki bozukluk kendilerini kâfir edecek derecede değilse yenilir.[10]
10. Kasten besmeleyi terk eden kimsenin kestiği haramdır. Unutarak terk etmesi kurbanın sıhhatine zarar vermez.[11]
11. İsa (aleyhi’s-selam)’ın Peygamberliğine inanmayan Ermenilerin kestikleri yenilmez. İnanıyorlarsa ehl-i kitap sayılırlar, Allah adı zikretmeleri şartıyla kestikleri yenilir.

---

[1] el-Merginânî, “Hidâye”, Maktabatu’l Busra, 2014, 7/128 ; Nizâmü’d-Dîn, Mevlana Şeyh, “Feteva-i Hindiye”, Dâru’l Kütübi’l İlmiyye, 2000, 5/352

[2] Ehî Çelebi, Muhtasaru (Müntehabü) “Fetâvâi Kadîhân” Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, nr. 1080

[3] el-Merginânî, a.g.e., 7/128 ; Nizâmü’d-Dîn, a.g.e., 5/352

[4] el-Haskefî, Alâüddîn Muhammed b. Alî, “Dürrul Muhtar”, Dâru’l Kütübi’l İlmiyye, 2002, Syf:640

[5] İbn-i Âbidîn, Muhammed Emîn b. Ömer, “Reddul Muhtar”, Dâru’l Âlemi’l Kütüb, 2003, 9/430-431

[6] el-Haskefî, a.y.

[7] Abraş bir hastalıktır ki insanın mizacındaki bozukluktan dolayı vücudunda beyazlıklar çıkar. Kâmus            

[8] Nizâmü’d-Dîn, a.g.e., 5/354

[9] İbn-i Âbidîn, a.g.e.,  9/432

[10] a.y.

[11] el-Halebî, İbrahim b. Muhammed, “Mülteka’l Ebhur”, Yasin Yayınevi, 2013, Syf. 417