Meşihat Dini Soruların Cevap Kapısı
Namaz esnasında gayrı ihtiyari (kasıtsız) abdesti bozulup, abdest alarak namazına devam eden kimseye fıkıh ıstılahında lâhik denir.[1] Cemaatle namaz kılan kimse abdesti bozulduğunda hemen namazdan ayrılır ve yeniden abdest alır.
Abdest alıp geldiğinde şayet imam hala namazı bitirmemişse imama uyar. İmam namazdan ayrılmadan imama yetişeceğini düşünüyorsa önce kaçırdığı rekât veya rükünleri kaza eder sonra imam ile beraber namazını tamamlar. İmam namazdan ayrılmadan kaçırdığı rekât veya rükünleri kaza ederek imama yetişebilme imkânı yoksa imama hemen tabi olur. İmam namazını bitirdikten sonra kaçırmış olduğu rekâtları veya rükünları kaza eder.
Lâhik olan bir kimse rekât kaza ederken kıyam esnasında kıraatte bulunmaz. Çünkü lâhik hüküm bakımından imama uyan kimse gibidir.
İmam sehiv secdesi yaparsa lâhik eğer kaçırmış olduğu rekatları kaza etme imkânı bulamamışsa sehiv secdesini imamla beraber yapmaz; namazını tamamladıktan sonra kendisi yapar. Kendi başına kıldığı rekatlarda yaptığı hatalardan dolayı sehiv secdesi yapmaz. Çünkü imama uyan kimse de namazda yaptığı kendi hatalarından dolayı sehiv secdesi yapmaz.
Lâhik, imama uyan kimse hükmündedir. Mesela üçüncü rekâtın başında abdesti bozulan kimse gidip, abdest alıp geldiğinde imam dördüncü rekâtın başında olsa kendisi kaçırmış olduğu üçüncü rekâtı kıraatsiz bir şekilde kılıp, imama yetişerek imam ile dördüncü rekâtı kılar ve namazını tamamlamış olur. Dördüncü rekâtın başında gayrı ihtiyari abdesti bozulursa gidip abdest alır, eğer imama yetişebileceğini düşünüyorsa önce dördüncü rekâtı kıraatsiz olarak kılmaya başlar ve imama yetişip ona tabi olarak hareket eder. Eğer imama namazdan ayrılmadan yetişemeyeceğini düşünüyorsa bu durumda imama uyar, imam selam verdikten sonra kalkar ve kaçırdığı dördüncü rekâtı kıraatsiz olarak kılar. Eğer tam bir rekât değil de bir veya iki rükün kaçırmışsa, rükünleri tamamlayarak imama yetişebilecekse önce rükünleri tamamlar. Yetişemeyecekse imama uyar, imam selam verdikten sonra kalkıp kaçırdığı rükünleri eda eder ve tahiyyat ile namazı bitirir.[2]
Cemaatle namaz kılan kimse abdesti bozulduğunda yukarıdaki gibi hareket etmesi oldukça zordur. Bu zorluktan ve ihtilaftan kaçınmak için lâhik olanların noksan kalan namazlarına yeniden başlamaları daha faziletli görülmüştür.[3]
[1] Ayrıca lahik olabilmenin şartları için bakınız: https://mesihat.com/lahik-olmanin-sartlari-nelerdir/
[2] Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslam İlmihali, Yasin yay, s.198.
[3] Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslam İlmihali, Yasin yay, s.198; Molla Aliyyü’l Kari Fethu Babi’l İnaye I/293; Merğınani, Hidaye, Mektebetü’l Büşra, I/250.
