Meşihat Dini Soruların Cevap Kapısı
Hanefilerde Yemini lağive dair iki rivayet vardır. Metinlerimizin ekseriyetinde yer alan tarife göre Yemini Lağiv: Kişinin geçmiş bir olay hakkında doğru olduğu zannıyla yalan yere yaptığı yemindir. Mesela borcunu ödediğini sanarak “Vallahi borcumu ödedim” demesi gibi. İmam Muhammed’den nakledilen bir diğer tarif ise kişinin bir şey kastetmeksizin “Vallahi” diyerek yaptığı yemindir. Kâsâni, İbni Nüceym, Molla Husrev gibi alimler İmam Muhammed’in bu ifadesini geçmiş zaman veya şimdiki zaman ile kayıtlıyorlar. O halde bir kimse geçmiş zamandaki veya şimdiki zamandaki bir şeye ister kasıtlı ister kasıtsız yemin etsin yemin lağv sayılacaktır. Keffâret gerekmeyecektir. Fakat gelecek zamandaki bir şeye ister kasıtlı ister kasıtsız yemin etsin keffaret gerekecektir. Sözgelimi, yarın misafirliğe gideceği kimseye “Vallahi geleceğim” demesi gibi. Burada her ne kadar yemini kast ederek söylemese de Hanefiler göre yeminin oluşması için kasıt şart değildir. Buradan bir kimsenin talep, temenni, neyih cümlelerinin başına getirdiği yemin sözcükleri de istisna edilir. Söz gelimi bir arkadaşını evine çağıran bir kimsenin “Vallahi gel” demesi gibi.[1]
[1] Kâsâni, Bedâius’Sanâi‘, DKi, III/3, İbn Nüceym, el-Bahrur-Râik, IV/302.
