Hanefi mezhebine göre nikâh, evlenmelerine şeri bir engel bulunmayan erkek ve kadının, ehil şahitler huzurunda icap ve kabul dediğimiz irade beyanlarıyla tesis edilir.[1] Nikahta anne baba rızası ise erkek ve kadın için ayrı ayrı olarak incelenmelidir.
Buluğ çağına ulaşmış bir erkek için nikahta anne baba rızası şart değildir. Akli melekeleri yerinde olup, buluğa ermiş olan her erkek, evlenilmesinde şeri bir mahsur bulunmayan tüm kadınlarla evlenebilir.
Evlenecek kız için durum farklıdır. İmam Muhammed’e göre bir kızın velisinden habersiz yapacağı nikâh, velisinin izni olmaksızın geçerli olmaz.[2] Dolayısıyla bir kızın baba veya dedesi gibi bir velisinin haberi ve izni olmaksızın yapacağı nikâh, onların izniyle geçerlilik kazanacaktır. Günümüzdeki suiistimalleri engellemek adına tercih edilen fetva budur. Lakin anne rızası, nikahın sıhhati açısından hiçbir durumda şart değildir. Ancak nikah gibi ulvi bir müessesesinin tesisinde en güzel yol, hem evlenecek kişilerin hem de ailelerin gönül hoşnutluğunun olmasıdır.
[1] Merginânî, el-Hidâye, Mektebetü’l-Büşrâ, III/3-7.
[2] Mevsilî, el-İhtiyâr li Ta‘lîli’l-Muhtâr, Matbaatü’l-Halebî, III, 90.